14 Lutego - WALENTYNKI czyli Święto Zakochanych

 


          Gdyby święty Walenty żył, cieszyłby się zapewne widząc, jak każdego roku 14 lutego zakochani obdarzają się kwiatami. Jak głosi legenda, sam chętnie rozdawał kwiaty przechodzącym koło jego ogrodu w Umbrii.

          Ponadto apelował do serc mężczyzn, aby - jeśli kochają swoje żony - pozostawali w domu i nie szli na wojnę.

          Ten popularny dziś święty biskup Terni, który zginął męczeńską śmiercią w 268 roku, nie zdawał sobie sprawy, że zrobi karierę jako patron zakochanych i małżeństw. Przez długi czas troszczył się o zupełnie inne sprawy.

          Od Średniowiecza Walenty, którego łacińskie imię znaczy "silny" i "zdrowy", był czczony jako patron chorych na padaczkę, w tamtych czasach zwaną też "chorobą świętego Walentego". Św. Walenty jest także patronem pokoju oraz pszczelarzy. A to, że handel wymyślił sobie, żeby akurat 14 lutego obdarowywać się czerwonymi serduszkami, kwiatami i maskotkami, nie ma zbyt wiele wspólnego ze świętym Walentym.



          Od XVII w. w farze chełmińskiej są przechowywane relikwie głowy św. Walentego. Dawniej był on patronem epileptyków, obecnie powraca jako patron zakochanych. Relikwiarz zawiera fragmenty kości czaszki. Przechowywane są one w kunsztownej, srebrnej puszce, o kształcie regularnego ośmioboku. U góry jest przykryta kopułą w której spoczywa relikwia i może być przez szkło widziana i całowana. Ma ona wielkość ok. dwóch palców. Relikwiarz został wykonany w Toruniu w pracowni złotniczej Wilhelma de Lassensy.

         Pierwsza informację o kulcie św. Walentego w Chełmnie pojawiła się w 1630 r., a więc zaledwie rok po zburzeniu owej kaplicy w Brodnicy. W tymże 1630 r. Jadwiga z Czarnków Działyńska wraz z córką, z wdzięczności za uzdrowienie dokonane za przyczyną św. Walentego kazała wykonać opisany powyżej relikwiarz. Skąd pochodziła relikwia? tego nie wiemy. Być może była już wcześniej czczona w Brodnicy, jednak źródła historyczne nic pewnego na ten temat nie mówią. Stare zapisy wspominają jedynie o tym, że relikwie te słynęły wieloma cudami i uzdrowieniami.

          Z polecenia fundatorki umieszczono na relikwiarzu napis:

Bogu w Trójcy św. Jedynemu
św. Walentemu Męczennikowi
Jadwiga z Czarnków Działyńska
starościna bratyańska jasieniecka
Za doznaną pomoc w chorobie
Córki i swej przez przyczyną
Św. Walentego Męczennika Chrystusowego
Ku czci tegoż Świętego
Ten upominek ofiarują
D. 22 maja roku 1630 

          W 1715 r. Księża Misjonarze, zawiadujący parafią i seminarium duchownym w Chełmnie, wznieśli osobny ołtarz ku czci św. Walentego, istniejący zresztą po dziś dzień. Umieszczony w nim obraz przedstawia ścięcie św. Walentego.



          W XVIII i XIX w. relikwie św. Walentego były związane z przedmiejskim kościołem szpitalnym św. Ducha w Chełmnie. W wigilię wspomnienia św. Walentego przenoszono jego relikwie w uroczystej procesji z fary do kościoła św. Ducha, gdzie były umieszczane w głównym ołtarzu. Wierni śpiewali liczne pieśni ku czci św. Walentego, wiele osób przynosiło dary. Relikwiom oddawano cześć przez ucałowanie. W samym dniu św. Walentego, 14 lutego, było odprawianych kilka mszy wotywnych o św. Walentym, było wystawienie i uroczyste nieszpory ku czci tego świętego. Cała uroczystość kończyła się procesją do fary.

          Relikwie te po dziś dzień znajdują się w farze chełmińskiej, gdzie 14 lutego organizowana jest uroczysta msza święta, podczas której wystawione są relikwie św. Walentego.



Tekst i zdjęcia za: http://www.mbkp.info/swieci/walenty_relikwie.html